De olijfboom en de Olympische Spelen: een eeuwenoude band

De Olympische Spelen zijn het toonaangevende internationale multisportevenement en de ultieme mondiale viering van sportiviteit en eenheid.

In het oude Griekenland, waar de Olympische Spelen ongeveer 2,800 jaar geleden begonnen, waren ze een belangrijk sportief, cultureel en politiek evenement.

Volgens de Griekse mythologie raakten de Olympische Spelen onlosmakelijk verbonden met de olijfboom, de godin van de wijsheid, Athena's geschenk aan de stad Athene.

De oorsprong van de spelen is terug te voeren op het heiligdom van Olympia op het zuidelijke schiereiland Peloponnesos, waar de eerste geregistreerde Olympische Spelen werden gehouden in 776 voor Christus.

De spelen waren onderdeel van een religieus festival ter ere van Zeus, de vader van de Griekse goden en godinnen. Voor de oude Grieken was het trainen van lichaam en geest een cruciaal aspect van de opvoeding van kinderen.

"Het ideaal van heldendom was diep verankerd in de geesten van de oude Grieken”, vertelde Anna Gustafsson, een Finse archeoloog en schrijver gevestigd in Athene. Olive Oil Times.

"Er waren geen teamsporten tijdens de oude Olympische Spelen”, voegde ze eraan toe. ​"In plaats daarvan streefden de concurrenten naar individuele glorie. De gebeurtenissen stelden kracht, uithoudingsvermogen, moed en snelheid op de proef, precies de kwaliteiten die gevierd worden in een heldhaftige soldaat.“

"Voor jongens uit gezinnen uit de hogere klasse was het beoefenen van sport essentieel voor hun opvoeding en bereidde het hen voor op de strijd”, aldus Gustafsson.

Delegaties en atleten uit oude Griekse stadstaten marcheerden dagenlang om aan de spelen in Olympia te verschijnen. De vierjaarlijkse periodiciteit van de spelen, die om de vier jaar werd gehouden, zorgde ervoor dat atleten konden trainen voor de volgende editie.

De Olympische Spelen waren zo belangrijk voor de oude Grieken dat ze deze als hun kalender gebruikten. Ze zouden bijvoorbeeld zeggen: ​"het derde jaar van de 21^st Olympiade”, om aan te geven dat er drie jaar zijn verstreken sinds de laatste Olympische Spelen werden gehouden.

De vijandelijkheden tussen de toenmalige Griekse stadstaten zouden ook tijdens de spelen ophouden, zodat atleten en toeschouwers ongestoord konden deelnemen.

"Destijds had Griekenland geen centrale regering”, zei Gustafsson. ​"In plaats daarvan werd het land bestuurd door onafhankelijke stadstaten, die vaak met elkaar in conflict waren.”

"Cultureel gezien was de oude Griekse wereld echter verenigd”, voegde ze eraan toe. ​"Dit was deels te danken aan de Pan-Helleense festivals die de Grieken samenbrachten in een vreedzame viering en hen herinnerden aan alles wat ze gemeen hadden, zoals religie en idealen.”

Gouden medaille-glorie is niet altijd het geval geweest op de Olympische Spelen. In het oude Griekenland was de typische prijs voor de spelwinnaars een krans gemaakt met ineengestrengelde olijftakken van wilde olijfbomen die in Olympia groeiden.

"Er zijn veel afbeeldingen hiervan op aardewerkschilderijen uit die tijd”, zei Gustafsson.
​"Winnaars konden ook waardevolle prijzen ontvangen, zoals een amfora gevuld met olijfolie, processies ter ere van hen, bronzen schilden of statieven.”

De olijfboom werd in het oude Griekenland als heilig beschouwd en geassocieerd met vrede en eenheid. Smeekgangers hielden ook olijftakken vast in tempels of wanneer ze machtshebbers benaderden om hun status aan te geven.

De olijftak, die werd gebruikt ter ere van de winnaars van de oude Olympische Spelen, gaf ook de diepere betekenis van de olijfboom in het oude Griekenland aan.

Vooral in Athene won de olijf politiek belang, zoals tot uiting kwam in de wetten die werden aangenomen om de bomen te beschermen. Wie een olijfboom vernietigde, riskeerde de doodstraf. Eigenaren van olijfbomen mochten in een jaar niet meer dan 0.6 meter van een boom kappen; Anders riskeren ze hoge boetes.

Historici hebben de relatie tussen de olijfboom en de regio Attica geïdentificeerd als het begin van een groep mensen – de toenmalige heersers van Athene – die een ruimte beheersten.

De ruimte (het land) verving vervolgens de bloedlijn en rijkdom als de voornaamste politieke machtsbron van Athene.

Staatsman Cleisthenes baseerde het constitutionele raamwerk dat hij in de 6e eeuw aan de Atheners introduceerde^th eeuw voor Christus, wat uiteindelijk leidde tot de geboorte van de democratie, over de sterke verbinding in de stadstaat Athene tussen ruimtelijke controle en burgerschap.

De olijfboom was ook een belangrijke voedselbron voor de oude Grieken, die voornamelijk leefden van olijven, druiven waarmee wijn werd gemaakt, en wat graan, gerst of tarwe.

Olijfolie werd gebruikt bij de voedselbereiding en diende in de oude Griekse samenleving meerdere religieuze en praktische doeleinden.

"Het belang van de olijfolie in het oude Griekenland kan niet genoeg worden benadrukt”, aldus Gustaffson. ​"Ik denk niet dat we in onze moderne wereld materiaal hebben dat tegelijkertijd heilig, praktisch en een belangrijk economisch goed is.”

"Olijfolie zou een heilig geschenk aan de goden kunnen zijn en als plengoffer kunnen worden gebruikt in heiligdommen als Olympia,” voegde ze eraan toe. ​"Vóór de atletiekzalfden de atleten hun lichaam met olijfolie om hun huid voor te bereiden. Ze maakten zichzelf ook schoon nadat ze hadden gezweet door hun huid in te wrijven met een mengsel van olijfolie en zand en vervolgens het vuil eraf te schrapen.”

Destijds bedroeg de gemiddelde jaarlijkse consumptie van olijfolie voor een burger van een stadstaat 40 tot 50 liter: 15 tot 20 liter werd gebruikt voor voedselbereiding, nog eens 20 liter voor hygiëne, twee liter bij ceremonies, drie liter voor lampen. en 0.5 liter voor medische doeleinden.

Gustafsson merkte op dat olijfolie, wijn en aardewerk tot de belangrijkste grondstoffen voor de internationale handel in het oude Griekenland behoorden.

"Handel met buurlanden was één van de redenen waarom welvarende beschavingen in Griekenland tijdens het Bronstijdperk floreerden”, zei ze. ​"Olijfolie was dus een van de belangrijkste drijfveren van het leven in Griekenland.”

De erfenis van de olijfboom op de Olympische Spelen heeft de afgelopen millennia stand gehouden.

Tijdens de Olympische Spelen van 2004 in Athene werden de winnaars, samen met hun medailles, symbolisch versierd met een olijfkrans, als eerbetoon aan de eeuwenoude traditie.

In 2021 werd voorafgaand aan de Olympische Spelen van 2024 een olijfboom geplant in de tuin van het Olympisch Huis in Parijs om de vrede en de universaliteit van de spelen te symboliseren.

"Op sommige Olympische medailles, zoals die in Atlanta in 1996, stond ook een olijftak als universeel symbool van de geest van de Olympische Spelen”, aldus Gustafsson.

"De wortels van het combineren van de Olympische Spelen en vrede liggen in de oude Olympische Spelen”, voegde ze eraan toe. ​"Bedenk dat tijdens de spelen de oude Griekse stadstaten tijdens de spelen een maand lang vrede in acht namen, en dat alle wreedheden ophielden.”

Van honderden Olympische atleten uit door oorlog verscheurde landen die tijdens de Olympische Spelen van 2024 in Parijs bijeenkwamen en opriepen tot vrede, tot atleten als bergbeklimmer Jimmy Chin en de wereldberoemde tennisser Rafael Nadal, die het belang van olijfolie in hun dieet hebben geprezen, de veelzijdigheid van de olijfboom als tijdloos symbool van vrede en de basis van een gezond dieet is nog steeds aanwezig in de hedendaagse Olympische Spelen en sporten.

• Bedraad
• Metropolitan Museum of Art
• Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties