Een nieuwe kijk op het door Xylella verwoeste landschap van Zuid-Apulië

Een van de gemeenschappen in Zuid-Italië waarvan de oude cultuur van het maken van olijfolie was brutaal beïnvloed door de Xylella fastidiosa uitbraak heeft een nieuwe start gemaakt.

Lokale autoriteiten, wetenschappers en landbouwverenigingen werken samen om het landschap van Otranto, in het hart van de provincie Salento in Puglia, opnieuw te creëren.

Het Onderzoekscentrum voor Landbouw (CREA), de Universiteit van Salento en de gemeente Otranto hebben een experimenteel herbebossingsinitiatief gelanceerd.

Het idee is om cultiveren van nieuwe biodiversiteit in de provincie waar ooit olijfbomen bloeiden door het planten van Xylella fastidiosa-veerkrachtige plantensoorten.

"Landschap is een cruciaal onderdeel van de identiteit van een bevolking', zegt Fabio Pollice, decaan van de Universiteit van Salento. Olive Oil Times. ​"Landschap is de synthese van culturele en ecologische elementen.”

"Zorgen voor ons landschap betekent zorgen voor onze identiteit en deze in de toekomst projecteren”, voegde hij eraan toe. ​"Het landschap regenereren betekent het herstel van het ecosysteemevenwicht dat al eeuwenlang de rijkdom van dit gebied vormt. Daarom is dit een cultureel project.”

De initiatiefnemers van het initiatief zeiden dat het een gezamenlijke inspanning is om het culturele erfgoed van Otranto terug te brengen, het te koppelen aan de ontwikkeling van toeristische mogelijkheden en te werken om jongere generaties erbij te betrekken.

Verschillende lokale middelbare scholen nemen deel aan herbeplantingsdagen met milieuactivisten, architecten, agrifoodondernemers, tuincentra en landbouwcoöperaties.

Eeuwenlang was Salento het hart van de olijfolieproductie in Puglia en een van de meest relevante producerende provincies van de regio. Ondanks de plaag van Xyella fastidiosa blijft Puglia de belangrijkste olijfolieproducerende regio van Italië.

De verwoesting die Xylella fastidiosa de afgelopen tien jaar heeft veroorzaakt, heeft echter het landschap van het zuidelijke deel van de regio, gelegen aan de ​'hiel' van de laars van Italië.

De bacterie infecteert olijfbomen en veroorzaakt Olive Quick Decline Syndrome, een dodelijke ziekte die niet te genezen is.

De verspreiding van Xyella fastidiosa heeft verwoestte de lokale economie en Milieu. De dood van miljoenen olijfbomen heeft de natuurlijke omgeving en de levens van honderdduizenden mensen ingrijpend veranderd.

De huidige olijfolieproductie in het zuiden, waar dat nog steeds mogelijk is, is nog maar een fractie van wat het vroeger was.

In de loop van de tijd zijn er verschillende lokale projecten gefinancierd om de transformatie van lokale boerderijen en de adoptie van nieuwe gewassen te ondersteunen.

In sommige gevallen zijn nieuwe olijfbomen van Leccino en Favolosa geplant, die beter bestand zijn tegen Xylella fastidiosa. Toch is alles veranderd voor omwonenden.

"Het is waar dat Xylella onze olijfbomen heeft gedood, maar niet onze identiteit. We zijn klaar om het landschap weer op te bouwen; de schoonheid ervan zit in ons, 'zei Pollice.

Pantaleo Piccinno, voorzitter van het Salento-Jonic Agriculture Quality District (DAJS), een van de organisaties die bij het project betrokken zijn, vertelde Olive Oil Times een Interview april 2022 dat het doel van dit soort projecten is om Puglia nieuw leven in te blazen.

"Het doel is om landbouw en inkomen terug te brengen naar gebieden die zwaar zijn getroffen door Xylella," zei hij. ​"We werken met een nieuwe aanpak om vernietigde olijfgaarden te vervangen door nieuwe gewassen, ons territorium opnieuw vorm te geven en kracht te geven aan zijn agrarische excellentie.”

Als het gaat om het Otranto-initiatief, is de stad volledig ondergedompeld in het meerjarige project in de hoop de nominatie als Culturele Hoofdstad van de Natie te winnen, een prijs die wordt uitgereikt aan gemeenschappen die buitengewone inspanningen hebben geleverd om hun erfgoed en tradities te promoten.

"We hebben een dergelijk project voor de nationale prijs gebruikt als een middel om de gemeenschap te ondersteunen bij het focussen op de ontwikkeling van ons territorium door middel van haar eigen cultuur, 'zei Pollice. ​"Cultuur is altijd een motor geweest van ontwikkeling in een stad die historisch gezien een toegangspoort vormt tussen de oostelijke en westelijke mediterrane gemeenschappen.”

"Welk cultureel project we ook kunnen bedenken, het kan niet worden ontwikkeld zonder het landschapsinitiatief”, voegde hij eraan toe. ​"Als universiteit hebben we verschillende ideeën bedacht om de Otranto-cultuur te promoten en deze vervolgens gedeeld met de lokale gemeenschap. Hun reactie was unaniem: het hangt allemaal af van de landschapsvernieuwing.”

De lokale bevolking verbouwt al generaties lang olijven en de meeste families beheren hun eigen boomgaarden. De productie van olijfolie heeft de economische en sociale ontwikkeling van de regio begeleid. Het verlies van dat landschap heeft een wijdverbreide culturele en emotionele gevolgen veroorzaakt.

"Dat is waar de gemeenschap haar inspanningen op wilde richten”, zei Pollice. ​"Ze vroegen allemaal, ​'wat gebeurt er met ons als we onze relatie met ons landschap niet kunnen herstellen?' ”

"Landschap is een gemeenschappelijk erfgoed dat voortkomt uit de interacties tussen mens en natuur. Daarom is het een sociaal concept dat zich in de loop van de tijd ontwikkelt, een ruimte waar de relatie van een gemeenschap met het territorium de neiging heeft zich te vestigen,” voegde hij eraan toe. ​"En daarom is elke gemeenschap anders, omdat ze haar territorium heeft aangepast aan haar waarden en activiteiten.”

Een van de culturele iconen van het project is het 16 meter lange mozaïek van de kathedraal van Otranto, een 12^th-eeuws werk bestaande uit meer dan 600,000 tegels die de vele culturen en religies vertegenwoordigen die de geschiedenis van de stad hebben beïnvloed.

"Cultuur is een geheel van onderdelen die harmonieus met elkaar in verband staan, een systeem van waarden en structuren”, aldus Pollice. ​"We zijn niets meer dan tegels van een mozaïek, waar cultuur niet het product is van één individu, maar het mozaïek van personen wiens identiteit in het landschap blijft.”

"Het is niet alleen een poging tot herbebossing; het is een manier om de lokale gemeenschap en de jongere bevolking ertoe te brengen de relatie met hun landschap opnieuw op te bouwen, waardoor het het onderwerp wordt van een gedeelde planning, het gevoel deel uit te maken van een landschapsgemeenschap.”