Dalmatisch stel deelt een bekroonde Oblica met de wereld

Het ondernemende Kroatische koppel Martina Radovčić en Marko Murtić waren de eersten in Dalmatië om hun olijven dit jaar te plukken en te verwerken.

Eigenaar Mate Ivas opende op 1 oktober de deuren van zijn molen in Pakoštane.

"De olijven waren nog groen, maar allemaal gezond zonder enige lekke band of schade", zegt Ivas, die ook transportdiensten levert aan de olijventelers.

Elke avond tijdens de zesdaagse oogst kwam hij met zijn vrachtwagen naar de olijfgaard van Radovčić en Murtić, haalde de dozen met de geoogste olijven op en verwerkte ze onmiddellijk.

"We oogsten met de hand in netten, zonder machinale oogstmachines, dus het fruit in de molen ziet er perfect uit", zegt Radovčić. ​"Ze hebben niet de schade die de vruchten oplopen als ze worden geoogst met machinale oogstmachines, van grote hoogte op de grond vallen en beschadigd en geoxideerd worden.”

De oogst vindt plaats in een vrolijke sfeer terwijl familieleden en vrienden deelnemen, samen met de eigenaren van het bos. Ze praten met elkaar, maken grappen en zingen zelfs, maar iedereen wil individueel het best mogelijke resultaat behalen: zoveel mogelijk olijven oogsten.

"In zes dagen hebben we ongeveer 3.5 ton fruit geoogst en 420 liter olie gekregen", zegt Murtić. Solide voor het turbulente olijvenseizoen van dit jaar.

Klimatologische rampen de olijvenoogst gedecimeerd langs de hele Adriatische kust van Savudrija in Istrië tot Prevlaka in het uiterste zuiden van Dalmatië.

Het was alsof de klimaatklok was verstoord; warm weer kwam in de winter en vriestemperaturen in de lente. Tijdens het koufront begin april daalden de nachttemperaturen tot – 9 ºC, waardoor de knoppen in de valleien en olijfgaarden op lagere hoogten beschadigd raakten.

Ook de hele zomer verliep zonder regen. De droge hitte droogde de grond en de luifels van de olijfbomen uit. Helaas kwam de hitte plotseling, tijdens de meest delicate fase van de vegetatie - bloei en bemesting.

Van de weinige vruchten die zowel de extreme kou als de hitte hebben doorstaan, waren er veel ​"gekield" en viel af. een lokale olijfpest, bekend als boorder, verscheen ook in de bosjes.

Als gevolg hiervan valt de Kroatische olijvenoogst naar schatting twee derde lager uit dan verwacht. In sommige olijfgaarden zal er helemaal geen oogst zijn.

In tegenstelling tot veel van hun collega's, werden Radovčić en Murtić gespaard van de ergste klimatologische ontberingen.

Hun olijfgaard ligt tussen Vodice en Pirovac, langs de Adriatische kust en ongeveer 80 meter boven de zeespiegel op terrasvormig terrein.

Er was geen noemenswaardige schade door het koufront. De twee boeren implementeerden onmiddellijk alle noodzakelijke agrotechnische maatregelen en slaagden er uiteindelijk in om de olijven te beschermen tegen droogte, ziekten en plagen.

"De droogte was sterk, dus we hebben de olijven om de 15 dagen of zo met bladeren gevoed [met water en voedingsstoffen aan de boom door de bladeren]", aldus Radovčić en Murtić. ​"We irriteerden niet… en na verloop van tijd werpen ze steeds meer gekiemde vruchten af.”

Murtić voegt toe: ​"We hebben de olijfzaailing beschermd door bladbespuiting met Oleafill met toevoeging van Boron en daarna met Bio-algen op basis van zeewier.”

Zoals gebruikelijk voerden de twee boeren minimale ingrepen uit om de bomen te beschermen tegen ziekten en plagen.

"We spuiten maar één keer tegen de olijfmot', zei hij. ​"Dit jaar was het niet nodig om te spuiten tegen de olijf vlieg, de grootste plaag, omdat hij niet van hoge zomertemperaturen houdt en er in september geen regenachtige dagen waren waarop hij de vruchten aantast."

Toen in oktober zware regenval volgde, was er geen fruit meer in de olijfgaarden van Radovčić en Murtić. Ze zijn op tijd geoogst en verwerkt en de olie wordt op een ideale temperatuur bewaard in roestvrijstalen containers.

"Olijven telen is een andere baan voor Murtić en mij, maar ook een grote passie,” zei Radovčić. ​"Hij is architect in Zagreb en ik woon en werk in Split als logistiek projectmanager die betrokken is bij scheepsbouwprojecten.”

Ze zegt dat haar liefde voor Dalmatië een rol heeft gespeeld bij de beslissing om olijven te gaan telen.

"We hebben altijd geweten dat we samen iets zouden creëren in Dalmatië', zei Radovčić. Acht jaar geleden kocht het stel 3.5 hectare grond met olijfbomen.

"We hebben 160 bomen van 30 tot 70 jaar oud, die allemaal in volle bloei staan”, zegt ze. De overgrote meerderheid van de bomen is Oblica, een inheemse variëteit vermengd met enkele bestuivers.

"De kopers van onze olie zijn voornamelijk buitenlandse toeristen,” voegde Radovčić eraan toe. ​"Ik zie het doel niet om toeristen variëteiten aan te bieden die niet lokaal zijn. Toeristen zijn hier gekomen en betalen zoveel als ze nodig hebben, voor een lokaal product, voor een lokale specialiteit.”

"Net als in Istrië of Italië verwacht ik geen Dalmatische wijn en Dalmatische olie te krijgen, dus we zijn van mening dat de gasten in Dalmatië alleen originele, inheemse producten uit dit gebied moeten krijgen”, voegde Radovčić eraan toe.

Oblica is nog steeds de meest vertegenwoordigde variëteit in de Dalmatische olijfgaarden, met meer dan 2,000 jaar teelt in de regio. Lokale olijftelers hebben het echter onlangs verlaten of opnieuw geënt met Leccino, Pendolino, Coratina en andere Italiaanse of zelfs Spaanse variëteiten.

Oblica-olijven verdragen kou, windstoten en droogte goed. De variëteit wordt ook minder beïnvloed door de natuurlijke, afwisselende oogst van veel andere olijfvariëteiten en is minder vatbaar voor pauwoogziekte.

Oblica-olijven gedijen ook goed op armere en meer ondiepe gronden, zoals in de olijfgaarden van Radovčić en Murtić en dergelijke in de gebieden op de Dalmatische eilanden en de kust.

Behalve in Kroatië worden de Oblica-olijven ook verbouwd in buurland Montenegro, Bosnië en Herzegovina en Slovenië. Het ras gedijt ook goed in Californië, waar het met Kroatische immigranten arriveerde. Tegen 1908 hadden Oblica-olijven zelfs Japan bereikt en de Stille Oceaan vanuit Californië overgestoken.

Radovčić en Murtić kochten acht jaar geleden hun olijfgaard in Vrstovica. Het land was voor hen de perfecte plek om te rusten en te mediteren, maar ze waren ook enthousiast over de olijfbomen.

Ze besloten te werken aan een nieuwe onderneming die Oblica-olijven oogst. Met behulp van moderne technieken begonnen ze boetiek extra vierge olijfolie te produceren.

Ze creëerden een merk olijfolie dat eenvoudigweg NU, waarvoor het paar een Silver Award won op de 2021 NYIOOC World Olive Oil Competition.

Radovčić en Murtić zeiden dat ze de naam NU hebben gekozen omdat deze kort, gedenkwaardig en dubbelzinnig is.

Nu de oogst is voltooid en de olie veilig is opgeborgen, is het paar van plan om hun Oblica opnieuw in te dienen voor de komende editie van de NYIOOC.

"We verwachten goud", zeiden Radovčić en Murtić. ​"Een van de besten zijn op de meest prestigieuze wereldcompetitie is ons doel en onze grote wens.”

Murtić voegde toe: ​"Afgaande op het uiterlijk van het fruit en de smaak van de eerste olie, denk ik dat het zal worden gerealiseerd."

Dit paar slaat hun NU-olie op in roestvrijstalen vaten onder gecontroleerde omstandigheden totdat ze een bestelling van hun partners ontvangen. Pas dan wordt de olie gebotteld en te koop aangeboden.

Deze manier is duurder en uitdagender, maar het paar houdt vol dat dat nodig is.

"De levensduur van ons product in het schap is kort omdat we transparante glazen verpakkingen hebben”, zegt Radovčić.

In tegenstelling tot de meeste anderen die de olie in donkere flessen bewaren, laten hun flessen duidelijk de inhoud zien. Ook de doorzichtige glazen flesjes zijn relatief klein, vergelijkbaar met die van oude apotheken, waardoor de smaak en frisse geur na opening zo lang mogelijk intact blijven.

Het echtpaar houdt van het eerbetoon aan de oude farmaceutische flessen omdat ze geloven dat olijfolie een natuurlijke remedie is tegen veel ziekten.

Om hun olijfolie te helpen beschermen tegen de schade veroorzaakt door hitte en licht, staan ​​ze hun partners en distributeurs niet toe om de olie in hun magazijnen te bewaren in ongecontroleerde omstandigheden.

Ze sturen hun klanten ook kleine hoeveelheden die binnen een maand zijn verkocht. Zo behoudt de olijfolie zo lang mogelijk zijn kwaliteit in de roestvrijstalen vaten en bereikt hij de klant in de kortst mogelijke tijd.

Radovčić en Murtić beschrijven hun product als boutique omdat het in beperkte hoeveelheden verkrijgbaar is. Ze produceren zoveel flessen als ze kunnen vullen en breiden de verkoop niet uit op basis van de vraag.

Toeristen behoren tot hun doelgroep, dus de olie is verpakt in kleinere flesjes - 250 milliliter - zodat buitenlandse bezoekers de oliën mee terug kunnen nemen op vluchten.

Momenteel verkoopt het echtpaar drie verschillende olijfolieproducten: een ongefilterde extra vierge olijfolie, een gefilterde en een extra vierge olijfolie doordrenkt met chili.

"We zijn van plan het productassortiment uit te breiden naar twee of drie extra soorten olie”, aldus Radovčić en Murtić.

In de komende jaren zijn ze van plan een klein verwerkingscentrum te bouwen, een faciliteit in de olijfgaard waar ze een reeks gearomatiseerde oliën zullen ontwikkelen met behulp van de verschillende aromatische planten die van nature naast de olijfbomen groeien.

"Natuurlijk willen we naast de faciliteit een picknickplaats en een proeflokaal bouwen, zodat we gasten kunnen ontvangen om de olie te proeven in onze prachtige olijfgaard, die een echte oase is om te ontspannen en te genieten van de natuur,” Radovčić en zei Murtić.

"Bovendien zijn we van plan meer olijfbomen te planten, omdat tweederde van ons land nog steeds onbebouwd is”, voegde ze eraan toe. ​"Naast Oblica zijn we ook geïnteresseerd in andere Dalmatische rassen zoals Levantinka of Drobnica."

Uiteindelijk willen Radovčić en Murtić uitbreiden en hun olijfolie gaan exporteren. Ten eerste menen ze echter dat de sector daarvoor overheidssteun nodig heeft.

"Je zou van olijfolie kunnen leven als de staat zou helpen om het buiten Kroatië te plaatsen,” zei het echtpaar. ​"Door de iets hogere prijs van het product ligt onze markt in de rest van de wereld, niet in Kroatië.”

"Voorlopig verkopen we heel goed aan toeristen die naar Kroatië komen, maar iedereen vraagt ​​waarom deze olie niet in hun eigen land kan worden verkregen”, voegde ze eraan toe. ​"Als je staatsinstellingen om hulp vraagt, hebben noch de ambassades, noch het ministerie van Buitenlandse Zaken, noch de Kroatische Kamer van Koophandel de juiste strategie en plannen om Kroatische delicatessenproducten het beste in de wereld te plaatsen.”

"Het is triest", concludeerden de twee. ​"Buurland Italië doet dit al tientallen jaren heel goed voor al zijn producenten in de voedingsindustrie."