Onderzoek toont aan dat toepassingen van minerale klei de productie van olijfolie stimuleren

Samenvatting

Een studie in Griekenland onderzocht het gebruik van minerale kleisoorten om de effecten van klimaatverandering op de olijventeelt te beperken. Hieruit bleek dat de toepassing van talk, kaolien en attapulgiet de olieopbrengst en -kwaliteit onder verschillende omstandigheden verhoogde. De onderzoekers stellen verder onderzoek voor om de techniek af te stemmen op de lokale omstandigheden en cultivars, en stellen overheidssteun voor om de olijfsector te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering.

nieuwe studies, het eerste in zijn soort dat op het gebied van de olijventeelt is gepubliceerd, heeft de doeltreffendheid van minerale kleitoepassingen beoordeeld bij het verzachten van de steeds langduriger en extreme zomers geassocieerd met klimaatverandering in de mediterrane olijfteeltgebieden.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat dergelijke behandelingen effectief zijn tegen bepaalde schadelijke insecten. Er is echter nog geen onderzoek gedaan naar de effecten ervan op de olieopbrengst of -kwaliteit.

Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Horticulturae, rapporteert de resultaten van veldexperimenten die tijdens het teeltseizoen van 2021 in Laconië, Griekenland, zijn uitgevoerd. 

Er werd gekozen voor Koroneiki, het meest gebruikte olijfcultivar voor olieproductie in Griekenland, en de bomen werden bestudeerd onder zowel regenafhankelijke als geïrrigeerde omstandigheden. 

Voorafgaand aan de proef werden in de prefecturen Kreta en Sterea Ellada verkennende experimenten uitgevoerd met het ras Megaritiki, naast Koroneiki.

De onderzochte bomen werden geselecteerd op basis van uniforme groei en vergelijkbare verwachte opbrengsten. Ze vertoonden bovendien geen zichtbare symptomen van voedingstekorten, plagen of ziekte-infecties. 

Alle bomen waren 30 jaar oud, in een open vaas getraind en geplant in een raster van 7 bij 7 meter. Ze werden beheerd volgens de lokale standaardpraktijken (bemesting, snoeien, toepassen van pesticiden, enz.), die gelijkmatig op alle bomen werden toegepast.

Tijdens de proefperiode waren de maximumtemperaturen in juli, augustus en september respectievelijk 40 °C, 43 °C en 36 °C. 

In de afgelopen jaren is in verschillende landen rond de Middellandse Zee de olijfolieproductie drastisch gedaald: de opbrengsten liggen soms wel op 50 procent van de norm. 

Ondanks de natuurlijke veerkracht van olijfbomen, kunnen extreme hitte, veel zonlicht en langdurige droogte, vooral tijdens de bloei en vruchtontwikkeling, een aanzienlijke impact hebben op de gezondheid en productiviteit van de boom.

Bomen uit beide groepen werden in juli of augustus besproeid met minerale klei met behulp van deeltjesfilmtechnologie. 

De gebruikte kleisoorten waren kaolien, talk en attapulgiet. Kaolienklei is eerder met enig succes getest in Zuid-Spanje om granaatappels te beschermen tegen extreme hitte en zonlicht.

Onder geïrrigeerde omstandigheden verhoogde de toepassing van talk de olieproductie per boom met ongeveer 22 procent, kaolien met 17 procent en attapulgiet met vijf procent, vergeleken met onbehandelde bomen. 

In regenafhankelijke omstandigheden, waar bomen te maken hebben met grotere omgevingsstress, resulteerde talk in juli in de hoogste toename van de olieopbrengst, namelijk 80 procent. Attapulgiet, toegepast in augustus, verhoogde de olieproductie met 57 procent, terwijl kaolien, toegepast in juli, de olieproductie met meer dan 50 procent verhoogde. Deze winst werd toegeschreven aan de reflecterende en waterbesparende eigenschappen van de klei, die helpen de hydratatie van de bladeren te behouden en de temperatuur van het bladerdek te verlagen.

Naast de opbrengst werd ook de oliekwaliteit geanalyseerd. Ultraviolette absorptie-indices, zoals K232 en K270, die primaire en secundaire oxidatie weergeven, verbeterden met alle drie de kleibehandelingen, met name talk en kaolien. 

Talk en kaolien namen ook toe fenolgehalte Onder beide irrigatieomstandigheden waren de effecten echter verwaarloosbaar onder geïrrigeerde omstandigheden, met uitzondering van tyrosol. De tyrosolconcentratie werd aanzienlijk beïnvloed en was hoger in oliën van bomen die in juli met talk waren behandeld.

Dit komt overeen met eerder onderzoek dat de rol van hitte- en waterstress benadrukt bij het stimuleren van de synthese van antioxidanten in olijfbomen. Onder regenafhankelijke omstandigheden waren de concentraties van bijna alle gedetecteerde fenolische verbindingen (oleocanthal, oleaceïne, tyrosol, luteoline en apigenine) werden significant beïnvloed door de behandelingen.

Uit analyse van de samenstelling van de vetzuren bleek dat oliën van behandelde bomen een hoger percentage oliezuur bevatten en enkelvoudig onverzadigde vetzuren, vooral onder regenafhankelijke omstandigheden. 

De auteurs merken op dat lagere temperaturen in het bladerdak de enzymatische activiteiten die betrokken zijn bij de biosynthese van olie mogelijk behouden, waardoor de omzetting van oliezuur in linolzuur onder hittestress wordt verminderd. Dit werd eerder verondersteld als verklaring voor de verschillen in oliesamenstelling tussen warme en koele klimaten.

Klimaatstress heeft invloed op elke fase van de ontwikkeling van olijven, van de knopontwikkeling en de bloei tot de groei en rijping van fruit. 

Minder koeluren kan de ontwikkeling van bloemknoppen verstoren, terwijl extreme zomerhitte het oliegehalte kan verlagen en het vetzuurprofiel kan veranderen. 

De auteurs merken op dat door de veerkracht van de bomen tegen strenge zomerse omstandigheden te vergroten, de productie van het volgende jaar ook positief wordt beïnvloed, vanwege een verbeterde bloei-inductie, fruitontwikkeling en nieuwe scheutgroei.

Hoewel de auteurs concluderen dat het aanbrengen van kleideeltjes een effectief instrument is, waarschuwen ze dat meerdere factoren van invloed zijn op de mate van verbetering die wordt bereikt. 

Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder andere het tijdstip van toepassing, de bodemgesteldheid en beheersmaatregelen, zoals irrigatie. 

Zij zijn van mening dat er meer onderzoek nodig is om de techniek af te stemmen op de lokale omstandigheden en de cultivars van de doelregio's, en om dergelijke behandelingen te integreren met andere maatregelen die de veerkracht kunnen vergroten.

"“Ik geloof dat de volgende stappen de gecombineerde toepassing van minerale kleien met andere verzachtende producten met verschillende werkingswijzen moeten zijn”, vertelde hoofdauteur Petros Roussos aan de Olive Oil Times. 

""Bovendien is er verder onderzoek nodig om de exacte tijd te bepalen en welke minerale klei beter past onder bepaalde omstandigheden in elk ras. We zagen namelijk dat verschillende cultivars verschillend reageren op deze kleimaterialen, terwijl geïrrigeerde boomgaarden [ook verschillend reageren] op regenafhankelijke boomgaarden", voegde hij toe.

Roussos is er ook van overtuigd dat onafhankelijk onderzoek van groot belang is, maar dat overheden meer kunnen doen om klimaatbedreigingen voor de olijfsector aan te pakken. 

""Er zijn veel manieren om de industrie te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering", zei hij. ​"In de eerste plaats educatie en informatie over wat de industrie kan doen – gemakkelijke, goedkope, betaalbare en effectieve methoden – om deze te implementeren.”

"“Neem dan maatregelen met specifieke doelen”, besloot Roussos. ​"Dit betekent dat er financiering moet komen voor specifieke onderzoeksgebieden, zoals de evaluatie van inheemse olijfcultivars in klimaatveranderingsscenario's, het aanpassen van teeltmethoden om de gevolgen van stress te verlichten, enzovoort.”

• Encyclopedie