Kwaliteit en traditie bij Valpaços

Het landschap rond Valpaços is een van zacht glooiende heuvels met afwisselend stukken dennenbossen, kurkeiken, olijven, amandelen en vijgen. Dit is het typische landschap van Trás-os-Montes, een voornamelijk landelijke regio in het binnenland van Noordwest-Portugal, de op een na grootste olijfolieproducerende regio van het land, pas na Alentejo.

José Ventura, directeur-generaal van de olijventelerscoöperatie van Valpaços, toonde een Olive Oil Times verslaggever de olijfgaarden rondom het dorp.

Ventura werkt al meer dan 25 jaar in deze coöperatie, een van de grootste in Portugal.

"Ik ben bijna uit noodzaak begonnen. Mijn ouders hadden niet de middelen om te studeren, dus ik werkte voor de coöperatie en studeerde tegelijkertijd”, zei hij terwijl hij naar Fonte Merce reed, een van de kleine dorpjes die hun olijven naar de coöperatie brachten.

​"Toen ik eenmaal in de wereld van olijfolie kwam, raakte ik er gepassioneerd door.”

De coöperatie Valpaços werd in 1952 opgericht met slechts 28 leden.

Nu, bijna zeven decennia later, heeft het meer dan 2,200 medewerkers uit de stad Valpaços en het naburige Mirandela en produceert het meer dan 2 miljoen liter olie per jaar.

Ondanks die hoge cijfers is de coöperatie erin geslaagd om een ​​hoogwaardige productie te combineren en een van de meest gerenommeerde Portugese telers te worden.

Dit jaar hebben ze won twee gouden prijzen en twee Zilveren Awards op de NYIOOC World Olive Oil Competition, de meest recente erkenning die bijdroeg aan verschillende prijzen die in eerdere edities van de wedstrijd werden behaald.

Het produceren van hoogwaardige olijfolie heeft geen geheimen, benadrukt Ventura. Maar oogsten op het juiste moment, wanneer het fruit in het juiste rijpingsstadium is, is de sleutel.

Het lijkt misschien gemakkelijk. Het was echter geen sinecure om zo'n grote coöperatie tot nu toe bij elkaar te brengen.

"Bij sommige leden was er weerstand tegen het oogsten van olijven in een vroeg stadium, omdat ze dachten dat later oogsten, wanneer ze rijp zijn, hun prestaties zou verbeteren”, herinnert hij zich.

Om mensen van gedachten te doen veranderen over het juiste moment om te oogsten en de kwaliteit te verbeteren, heeft de coöperatie zo'n 15 jaar geleden een pioniersmaatregel genomen in Portugal: ​"We hebben een beloningssysteem ingevoerd voor de aangesloten boeren die aan het begin van het seizoen oogsten. Wie vroeg oogst, krijgt een bonus van 80 cent per kilo", legt Ventura uit. ​"Het aantal mensen dat meedeed aan de vroege oogst nam gestaag toe.”

Portugal, met een productie van 132,000 ton olijfolie vorig jaar, is de zevende grootste producent na Spanje, Italië, Griekenland, Tunis, Turkije en Marokko, volgens gegevens van de International Olive Oil Council.

Valpaços, een stad met ongeveer 16,000 inwoners, ligt op het scharnierpunt tussen de Terras Quentes (warme landen) en de Terras Frias (koude landen) van Trás-os-Montes. ​"Van hier naar het zuiden worden olijfbomen en andere fruitbomen gekweekt. In het noorden staan ​​ook wat fruitbomen, maar daar groeien vooral kastanjes.” Ventura legt uit.

In tegenstelling tot andere olijfolieproducerende regio's in Portugal, waar de afgelopen jaren intensief geïrrigeerde olijfgaarden zijn aangeplant, zijn de meeste boerderijen in dit gebied nog steeds traditioneel, met een afstand van zes meter tussen elke boom.

"In staat zijn om traditionele, niet-geïrrigeerde olijfgaarden te behouden en te behouden, is de sleutel tot het maken van een verschil in kwaliteit. Dit, en onze lokale cultivars, zijn de belangrijkste kenmerken die onze olijfolie zijn speciale smaak geven', zei Ventura, die liet zien hoe eeuwenoude olijfbomen zich vermengen met recent geplante olijfbomen.

Net als in de rest van de regio Trás-os-Montes, zijn Cobrançosa, Madural en Verdeal Transmontana de belangrijkste cultivars die in Valpaços worden geteeld.

"We blijven de nieuwe plantages op dezelfde manier bewerken als vijf eeuwen geleden,' zei Ventura.

"In intensieve olijfgaarden zijn de kosten klein in vergelijking met hier. Hoewel een deel van de oogst met mechanische middelen wordt gedaan, worden grote delen nog steeds handmatig gedaan en zijn de kosten hoger. Wij zoeken kwaliteit. We kunnen qua kwantiteit nooit concurreren met andere regio's.”

"We moeten dus de traditionele, niet-geïrrigeerde olijfgaarden behouden. Dat is mijn roeping en mijn passie.”