Bosbranden worden wereldwijd frequenter en intenser, vinden onderzoekers

bosbranden zal in de toekomst frequenter en intenser worden, volgens a verslag gepubliceerd door het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en GRID-Arendal, een non-profitorganisatie.

De impact van klimaatverandering en veranderingen in de manier waarop land wordt gebruikt voor menselijke activiteiten zullen in 14 leiden tot een toename van 2030 procent van extreme branden.

Schattingen tonen aan dat hun aantal en ernst tegen 30 met 2050 procent en tegen het einde van de eeuw met 50 procent kunnen groeien.

"Onbeheersbare en verwoestende bosbranden worden een verwacht onderdeel van onze seizoenskalenders”, schreven de wetenschappers in het rapport. ​"Bosbranden komen voor op elk continent behalve Antarctica, en de meeste regio's hebben te maken met weersomstandigheden die bevorderlijk zijn voor het uitbreken van een natuurbrand op een bepaald moment in het jaar."

Volgens het rapport sterven elk jaar meer dan 30,000 mensen aan blootstelling aan rook door bosbranden in de 43 landen die door de onderzoekers zijn geanalyseerd.

"Andere soorten betalen ook de prijs: naast een verwoestend verlies van leefgebied, zijn de smeulende delen van het land achtergelaten in het kielzog van een bosbrand bezaaid met de verkoolde overblijfselen van dieren en planten die mogelijk versneld uitsterven”, schreven de wetenschappers.

De onderzoekers gaven enkele voorbeelden van de enorme verwoesting die bosbranden aanrichtten, zoals vorig jaar in de Pantanal, 's werelds grootste tropische wetland dat zich uitstrekt van Brazilië tot Bolivia en Paraguay.

Branden in de Pantanal hebben een derde vernietigd van wat wordt beschouwd als een van 's werelds belangrijkste hotspots voor biodiversiteit. De onderzoekers voegden eraan toe dat de kans voor de wetlands om volledig te herstellen klein is.

Het rapport voorspelt ook bosbranden in verschillende mate in de tijd, afhankelijk van hoeveel de uitstoot van broeikasgassen wordt beperkt in de komende decennia.

"Tegen het einde van de eeuw zal de kans op catastrofale natuurbranden met een factor 1.31 tot 1.57 toenemen”, schreven de wetenschappers. ​"Zelfs onder het laagste emissiescenario zullen we waarschijnlijk een aanzienlijke toename van natuurbranden zien.”

"Niet alleen kunnen bosbranden de biodiversiteit verminderen, maar ze dragen ook bij aan een terugkoppeling van de klimaatverandering door enorme hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer uit te stoten, wat leidt tot meer opwarming, meer uitdroging en meer verbranding”, voegde ze eraan toe.

Ook de economische schade door bosbranden neemt in de loop van de tijd toe. Alleen al in de Verenigde Staten ​"de jaarlijkse economische last van bosbranden [is] tussen $ 71 miljard tot $ 348 miljard (€ 65 miljard tot € 318 miljard)."

Volgens de onderzoekers schatten de meeste landen de schade veroorzaakt door bosbranden niet in. Toch voegden ze eraan toe, ​"de situatie is zeker extreem; het is nog niet hopeloos.”

Bosbranden op verschillende breedtegraden zullen waarschijnlijk ernstige economische gevolgen hebben door gewassen en landbouwgrond te vernietigen en schade toe te brengen waarvan het herstel jaren kan duren.

Olijven behoren tot de gewassen die steeds kwetsbaarder worden voor bosbranden, die vaak worden veroorzaakt door een laag bodemvochtgehalte en een overvloed aan droge vegetatie als gevolg van droogte, hittegolven en gebrek aan onderhoud.

In relevante mediterrane olijfproducerende landen zoals: Griekenland, Portugal, Italië, Algerije en Turkije, hebben recente bosbranden de olijventeeltgebieden vernietigd die nauw verbonden zijn met de identiteit, traditie en inkomen van de lokale bevolking.

Gianluigi Bacchetta, een biologieprofessor aan de Universiteit van Cagliari in Italië, die niet betrokken was bij het UNEP-rapport, vertelde Olive Oil Times dat traditionele olijventelers in de Middellandse Zee moeten overschakelen op een proactieve benadering om schade door bosbranden te voorkomen in plaats van een reactieve benadering.

"We moeten werken aan preventie, wat betekent dat we voor ons land moeten zorgen', zei Bacchetta. ​"Wanneer de zomer komt, met zijn hoge temperaturen en droogte, moeten degenen die voor de olijven zorgen, het gras maaien, de resterende vegetatie verwijderen en alle materialen verwijderen die mogelijk brand kunnen veroorzaken."

Hij voegde eraan toe dat het platteland ook constant moet worden gecontroleerd in de meest risicovolle seizoenen en dat er meer actie moet worden ondernomen om ervoor te zorgen dat risicogebieden veilig worden gehouden.

"We zijn getuige van het fenomeen van traditionele bosjes die vaak in de steek gelaten', zei Bacchetta. ​"In de Middellandse Zee gebeurt dit wanneer bepaalde gewassen die ooit inkomsten opleverden voor lokale telers niet meer winstgevend zijn."

Dat betekent niet alleen minder toezicht- en preventiemaatregelen, maar ook brandstof voor incidenten, zoals branden veroorzaakt door illegaal afval achtergelaten in verlaten gebieden of bosbranden die beginnen aan de kant van landwegen.

Een van de ergste bosbranden in de recente geschiedenis op Sardinië verspreidde zich nadat een auto kapot ging, langs de kant van de weg stopte en in brand vloog.

"Van daaruit zoog de droge vegetatie de vlammen naar binnen en binnen een paar uur groeide het bosbrand veel verder dan elke mogelijke interventie, 'zei Bacchetta.

Gevoed door de wind verspreidden de vlammen zich drie dagen lang door een groot gebied tussen Montiferru en Planargia, 14 gemeenten en historische olijfgaarden beschadigen.

Wanneer dergelijke olijfgaarden door vuur worden verbrand, moeten boeren en agronomen een paar maanden wachten om planten te identificeren die niet kunnen worden hersteld en moeten worden verwijderd, planten die mogelijk ernstig moeten worden gesnoeid en planten die mogelijk kunnen worden hersteld.

"Wachten is essentieel, omdat we dan begrijpen wat we moeten doen met elke plant die door brand is aangetast", zei Bacchetta. ​"Als een traditionele olijfgaard eenmaal is aangetast, kan het uiteindelijk verwijderen van alle verbrande planten erg duur en inefficiënt zijn."

"Het goede nieuws is dat de planten soms overleven, en vanwege hun krachtige wortels, zoals op Sardinië gebeurde, kunnen veel van hen snel herstellen, worden geënt en binnen een paar jaar weer in productie gaan,” voegde hij eraan toe.

Het culturele, economische en sociale landschap van landbouwgemeenschappen die door dergelijke extreme bosbranden worden getroffen, kan echter verder worden beschadigd dan alleen herstel- en compensatiemaatregelen.

"Soms veroorzaakt een brand bijna volledige vernietiging van de bovengrondslagen, wat betekent dat al het organische materiaal erin wordt uitgewist of enorm wordt verminderd, "zei Bacchetta. ​"Daarna, als de regen komt, vergroot het de schade door zowel de bovenste oppervlaktelagen als de onderliggende lagen weg te spoelen, wat leidt tot een enorm verlies aan vruchtbaarheid.”

Hoe meer glooiend het terrein, voegde hij eraan toe, hoe groter de aangerichte schade.

"Aangezien veel olijfgaarden op Sardinië en in de hele Middellandse Zee op hellingen groeien, is het risico daarvoor zelfs het grootst”, zei Bacchetta.

Volgens het UNEP/GRID-Arendal-rapport is de wereld ​"moet leren leven met vuur.”

Instellingen en lokale gemeenschappen moeten leren om beter te beheren en het risico te verminderen dat bosbranden vormen voor de menselijke gezondheid, biodiversiteit, levensonderhoud en het mondiale klimaat.

Het rapport roept regeringen op om hun aanpak van het probleem drastisch te veranderen, nieuwe strategieën voor ecosysteemherstel te definiëren en geld uit te geven aan preventie in plaats van aan compensatie voor de getroffenen.

• GRID-Arendal
• Milieuprogramma van de Verenigde Naties