Bij het ter perse gaan hadden Griekenland en zijn schuldeisers, de Europese Centrale Bank (ECB), de Europese Commissie (EC) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), nog geen overeenstemming bereikt over de laatste tranche van de noodlening die Griekenland nodig heeft om op 1.6 juni, dezelfde dag dat het huidige reddingsprogramma afloopt, een betaling van € 30 miljard aan het IMF te doen. Zonder een overeenkomst riskeert Griekenland een faillissement, het falen van zijn banken, kapitaalcontroles en een potentieel Grexit–een vertrek uit de eurozone en terugkeer naar de eigen munteenheid.
Europese en IMF-functionarissen zijn sinds vorige week bezig met intensieve gesprekken en spoedvergaderingen met Griekse leiders, en op maandag spraken velen de hoop uit op een overeenkomst op basis van Griekse voorstellen om vervroegde uittredingen geleidelijk af te schaffen, belastingen te verhogen voor welgestelde bedrijven en individuen, en pensioenpremies werkgevers verhogen.
De beurzen reageerden gunstig. Maar dinsdag bekritiseerde het IMF de Griekse voorstellen als een rem op de economische groei. Woensdag presenteerden de schuldeisers hun eigen nieuwe voorstellen voor wijzigingen in de openbare pensioenen en omzetbelastingen, evenals bezuinigingen op de begroting, die de Griekse leiders verwierpen als te hard voor werkenden en gepensioneerden. Donderdag gingen Griekenland en zijn schuldeisers door met intensieve vergaderingen, maar ze konden het niet eens worden over een gezamenlijk voorstel en zijn van plan de besprekingen op zaterdag voort te zetten. De standpunten liepen uiteen.
Aangezien het Griekse bruto binnenlands product (bbp) de afgelopen vijf jaar met een kwart is gedaald, terwijl de werkloosheid tot boven de 25 procent is gestegen (tweemaal zoveel voor jongeren), ondersteunen veel pensioenen grote gezinnen zonder andere inkomstenbron. Volgens The Guardian hebben ongeveer 8,500 kleine en middelgrote bedrijven zijn gesloten tot nu toe dit jaar; dat is op de top van duizenden meer eerder gesloten. De belastingen zijn al dramatisch gestegen, samen met het aantal zelfmoorden. Met zijn schuld die nu 180 procent van zijn BBP bedraagt, dringt Griekenland erop aan dat schuldsanering deel uitmaakt van elke overeenkomst.
De huidige Griekse coalitieregering (de radicaal-linkse SYRIZA-partij en de rechts-nationalistische ANEL-partij) werd in januari gekozen op een anti-bezuinigingsplatform. Sinds zijn aantreden heeft de Griekse premier Alexis Tsipras beweerd dat de vorige overeenkomst met schuldeisers extreme bezuinigingsmaatregelen omvatte die tot veel leed in Griekenland hebben geleid. Gezien deze beweringen, die door veel vooraanstaande economen worden ondersteund, heeft Tsipras zich verzet tegen de eisen van kredietverstrekkers om aanvullende bezuinigingsmaatregelen. Deze week stemde hij er eindelijk mee in een compromis te sluiten, maar de schuldeisers waren niet tevreden, en de meeste Grieken ook niet.
Sinds vorige week is meer dan € 4 miljard aan Griekse banken onttrokken in paniek over de mogelijkheid dat Griekenland de eurozone zou verlaten en de euro zou vervangen door een sterk gedevalueerde drachme. De Europese Centrale Bank keurde herhaaldelijk aanvullende financiering goed om de noodlijdende Griekse banken overeind te houden, hoewel het aantal opnames dinsdag en woensdag daalde toen er meer hoop was op een akkoord tussen Griekenland en zijn schuldeisers, en de ECB de afgelopen twee dagen de financiering niet heeft verhoogd . Volgens het Griekse dagblad Kathemerini, "Grieken hebben teruggetrokken ongeveer 20 procent van de deposito's die dit jaar door de kredietverstrekkers van het land werden aangehouden, omdat de bezorgdheid over een uitstap uit de euro toenam."
De leiders van de Europese Unie, de VS en de NAVO maken zich zorgen over een sterke Griekse vriendschap met Rusland. De Griekse premier Alexis Tsipras bezocht Moskou vorige week om de Grieks-Russische connecties te benadrukken toen Griekenland en zijn schuldeisers worstelden voor een deal die het kleine maar strategisch geplaatste land in de eurozone en de Europese Unie zou houden.
Een troost tijdens deze crisis, vooral hier op het eiland Kreta, is dat de ligging en het klimaat van Griekenland ook ideaal zijn voor landbouw en olijventeelt. Terwijl de Internationale Olijfolieraad (IOC) meldt dat de producentenprijs van extra vergine olijfolie voor de eerste helft van het olijvenseizoen van dit jaar (2014-15) in Griekenland lager is dan in Italië, Spanje en zelfs Tunesië, namelijk € 3.09 per kilogram, beweren velen dat betere marketing, promotie en planning, en meer botteling en branding in Griekenland, dit zou kunnen veranderen, wat hoop biedt voor het worstelende land.
Zo stelde David Neuman, de CEO van Gaea North America, in een recente Gastronomisch nieuws artikel dat als Griekse boeren eerder olijven zouden plukken, ze oliën zouden kunnen produceren met intensere, fruitigere smaken en een betere houdbaarheid, deze olie van hogere kwaliteit in Griekenland kunnen bottelen en merken, en de export naar de VS kunnen vergroten. De Griekse olijfoliemarkt, aldus Neuman, heeft niet geleden onder het lot van de rest van de Griekse economie, en veel Griekse olijfgaarden kunnen een product van zeer hoge kwaliteit produceren. Gezien de bezorgdheid over fraude op de Amerikaanse olijfoliemarkt en over problemen met olijfolie in andere delen van de Middellandse Zee, in combinatie met de belangstelling van goed geïnformeerde kopers voor verifieerbare bronnen van hoogwaardige olie, zou dit een goed moment kunnen zijn voor Koroneiki-olijfolie uit Kreta om de plaats in te nemen van de vergelijkbare Italiaanse Coratina-olijfolie.
The New York Times wijst erop dat sommige buitenlandse investeerders in Griekenland zich zorgen maken over de onvoorspelbare toestand van de economie hier, evenals over de schuldenlast van veel bedrijven. Er zijn hier echter ook bloeiende, goed geleide olijfolie-exportbedrijven waarvan de klanten op hen blijven rekenen.
Meer in het algemeen kan olijfolie een gevoel van veiligheid geven aan Grieken die het hebben. Sommigen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt, geloofden dat degenen die olijfolie hadden die tijd van hongersnood overleefden. De dochter van een overlevende vertelde de Olive Oil Times ze besloot ook in het huidige klimaat van onzekerheid olie in te slaan. Op plaatsen als Kreta en Chalkidiki in Noord-Griekenland, waar olijven en olijfolie cruciaal zijn voor de economie en centraal staan in het dagelijks leven, kan het bezit ervan een voordeel zijn, vooral in moeilijke tijden als deze.
Agronieuws meldt dat de Griekse olijfolieproducenten momenteel de voorkeur lijken te geven aan het vasthouden van hun beperkte resterende voorraden, in de hoop op prijsstijgingen en op een oplossing van de politieke en economische situatie. Gezien de grote vraag naar Griekse olie in het buitenland dit jaar, ondanks de verminderde productie in Italië en Spanje en de overvloed aan zeer goede Griekse olie, is er relatief weinig olie over. De prijzen liggen gemiddeld rond de €3.50 per kilogram voor extra vierge olie in het gebied Kalamata-Messinia en €3.20 per kilogram op Kreta – ruim boven de €2.40 – 2.60 per kilogram van vorig jaar.
Natuurlijk is olijfolie altijd een belangrijk bezit dat boeren kunnen verkopen als ze een goede prijs kunnen krijgen of geld nodig hebben voor een grote uitgave, en tegenwoordig beschouwen velen goed bewaarde olijfolie als een veiligere investering dan een bankrekening in Griekenland.
Sommige Grieken protesteren tegen de eis van schuldeisers om meer bezuinigingsmaatregelen, terwijl anderen in Athene demonstreren voor compromissen die Griekenland in staat zouden stellen in de eurozone te blijven. De wereld wacht op de uitkomst van spoedvergaderingen van Europese leiders. Ondertussen verzorgen Griekse boeren hun gewassen, klaar om zowel de Grieken als de wereld hoogwaardige producten aan te bieden. Hier op Kreta gaat het leven op dit moment vrijwel gewoon door.
Gerelateerde artikelen
Oktober 23, 2023
Stijgende prijzen en nieuwe technologie trekken private equity-belangen in olijfolie aan
Analisten kijken uit naar veelbelovende financiële rendementen op de olijfoliemarkt, vooral in Spanje en Portugal.