Ontmoeting met Shimon Lavee, en The One About the Holy Tree

Shimon Lavee, een plantenwetenschapper en gerenommeerd expert in olijven, nam deel aan de november 2011 Mediterraan dieetforum. Lavee is emeritus hoogleraar aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem en verbonden aan het Volcani Center for Agriculture Research, waar hij ooit adjunct-directeur was. Voor het Mediterranean Diet Forum zat hij in het wetenschappelijk comité, was hij betrokken bij een werkgroep die zich richtte op het milieu en oude olijvenrassen, en ondertekende hij het Re.COMed-verdrag namens de Israeli Plant Board.

Professor Lavee, zijn vrouw die een belangrijke figuur is in het jeugdtheater, en Zohar Kerem, een collega van Lavee, waren in Europa voor het forum voordat ze naar Madrid reisden voor een bijeenkomst van de Internationale Olijfraad (IOC). Prof. Lavee was betrokken bij het IOC, als afgevaardigde van Israël en als voorzitter in 2000 en 2008.

Het zuidelijk halfrond is waar professor Lavee gelooft dat de meeste olijfolie in de wereld, in ieder geval de scherp geprijsde olijfolie, op de lange termijn vandaan zal komen. In Europa ziet hij alleen Spanje als een land dat kan concurreren met Australië, Zuid-Afrika en het groeiend aantal Zuid-Amerikaanse landen die olijven verbouwen in heggen, met behulp van irrigatie en gemechaniseerde middelen. Lavee besteedt zijn tijd aan het ontwikkelen van olijven met een hoge opbrengst die bedoeld zijn voor intensieve cultuur, en hij is een soort legende in zijn vermogen om planten te selecteren.

Zohar Kerem sprak over dit griezelige vermogen om een ​​boom op maat te maken door er alleen maar naar te kijken. Lavee zei dat het niet zozeer intuïtie was maar ervaring en dat als je er niet goed in bent, je veertig jaar later met je fout – een arme boom – moet leven.

Lavee besteedt ook zijn tijd aan het helpen van telers met plannen voor boomgaarden, het bestuderen van de timing van irrigatie en oogst, het adviseren van afgestudeerde studenten en het bijwonen van conferenties zoals het Mediterranean Diet Forum.

Kun je praten over olijfolie in Israël? Hoeveel wordt er geproduceerd en geconsumeerd?

Shimon Lavee: De productie in Israël ligt nu, in een goed jaar, tussen de 9 en 10 duizend liter olie en we verbruiken ergens rond de 17 duizend. Tot nu toe importeerden we, de laatste jaren zo'n 50 procent. En in een minder goed jaar produceren we slechts vierduizend ton, natuurlijk was de import veel groter. Dit jaar is er een behoorlijk nieuw aantal boomgaarden bijgekomen, dus het zijn er ongeveer, waarschijnlijk 10, volgend jaar misschien 11,000, dus de import neemt een beetje af. Maar het zal jaren duren dat we moeten importeren. Driekwart is traditioneel, met lage opbrengsten. Ongeveer 60 procent van de productie van vandaag komt uit ongeveer 25 procent van het gebied.

Je hebt een nieuwe olijf ontwikkeld?

We hebben er een aantal. De belangrijkste olijf, die nu over de hele wereld wordt gebruikt, heet Barnea. Dat is een grote olijf voor shaker. We hebben een nieuwe variëteit die voor de haag is en dat is de Askal-variëteit die, geloof ik, de halve wereld gaat veroveren, want het is zeer aanpasbaar zowel voor een individuele boom als voor heggen en het heeft het oliegehalte van 28 tot 30 procent met een opbrengst van 20 ton per hectare. Het wordt overal in Israël geplant. Ik heb overeenkomsten getekend met Spanje, met Zuid-Afrika, met Australië, met Zuid-Amerika, en met Italië zijn we aan het onderhandelen, ze willen het testen.

Wat zou Italië moeten doen?

In Italië is er een probleem omdat de percelen historisch gezien erg klein zijn - hetzelfde als de traditionele delen van Israël. Veel boomgaarden liggen in bergachtige gebieden. In die gebieden kun je het beste een shaker gebruiken. De heg, dat is niet voor dit soort dingen. Dat is een probleem. Italië zal zich moeten specialiseren in boutique-oliën, dure olie voor de speciale klanten die bereid zijn te betalen voor de naam, enzovoort. Terecht of niet, daar gaat het niet om. Maar zoals sommige mensen bereid zijn 200 dollar te betalen voor een fles wijn, want dat is de reputatie en dit is volgens mij de richting die Italië op zal moeten gaan. Van de Europese landen denk ik dat op de lange termijn Spanje de enige is die kan concurreren, ook in bulk, omdat ze grote gebieden hebben, ook van één eigendom en ook terreinen waar je volledige mechanisatie kunt doen. Ik weet zeker dat er in Italië een aantal regio's zijn waar dat ook kan. Wat ik weet is de regio Florence, rond Perugia, en dat is niet zo eenvoudig.

Uw collega zei dat ik u naar de olijven van Gethsemane moest vragen.

Dat was een van de grappigste dingen die me ooit zijn overkomen. Ik kreeg een telefoontje van de afdeling Public Relations van de gemeente Jeruzalem. Ze zeiden ​'Kijk, uit Gethsemane vroegen ze of ze iemand konden hebben die een expert is in olijven. Er is iets mis met een heilige boom.' Ik zei, ​'Oké, de volgende keer dat ik naar de senaat van de universiteit in Jeruzalem ga, kom ik langs.' Dus dat deed ik, en er was een tak die achteruit ging. Dit gebeurt. Dus ik zei ​'Oké,' en ik nam een ​​grote tuinschaar en ik sneed deze tak af tot op een bepaald punt, en ze schrokken ervan, [zeiden] ​'Wat zal er gebeuren?' Ik zei, ​'Kijk, over ongeveer een jaar krijg je hier een nieuwe tak.' En dit is natuurlijk gebeurd.

Dus ik werd de beroemdheid van de heilige plaats daar, en in de krant van het Vaticaan stond dat de Israëlische wetenschapper de heilige olijf had gered, en ik was persoonlijk zo beledigd. Weet je, ik heb destijds een studie gepubliceerd waar ik vijf jaar aan heb gewerkt en waarvan ik dacht dat het vanuit wetenschappelijk oogpunt echt een werkstuk was en, zoals gewoonlijk, als je zoiets publiceert, krijg je tien, twintig verzoeken voor herdrukken, en voor dat stomme ding werd ik over de hele wereld geschreven, in elke krant.