Olijfolie van de Europese Unie, een wetgevende realiteit

Wanneer de eerste EU-actieprogramma voor olijfolie eind september uitkomt, is het onwaarschijnlijk dat er wordt afgeweken van de ontwerpen die sinds het midden van de zomer in omloop zijn. Deze ontwerpen geven aan dat het plan zich zal richten op kwaliteit en controle, herstructurering van de sector, promotie en concurrentie met derde landen.

Het zal ook het feit bezegelen dat olijfolie een ​"EU-product” ondersteund door Brussel, niet alleen via het steunsysteem voor producenten (vooral betalingen aan boeren en subsidies voor de opslag van overschotten), maar ook via ijzersterke regels met betrekking tot normen, etikettering, marketing, gezondheids- en voedingsclaims en milieuregels.

De EU spreekt via de wet en als zodanig is het stokje overgegaan van de mediterrane lidstaten naar Brussel. De drijfveer voor Brussel om zelf olijfolie te maken, komt niet alleen voort uit de schade die door schandalen aan lokale (vooral Italiaanse en Spaanse) industrieën is toegebracht, maar ook uit de opkomst van concurrentie in de vorm van agressieve vermeende ​'op wetenschap gebaseerde 'nieuwe wereldconcurrenten, en de groeiende wereldwijde inkomenskloof die heeft gemaakt' olijfolie de ​'vet voor de ene procent' en zijn wannabes. Ongetwijfeld is het ook een manier voor Brussel om ​'aardig zijn' tegen een regio die steeds meer vervreemd raakt door bedreigingen en laster van zijn noorderburen.

In tegenstelling tot volledig soevereine staten, kan de EU alleen optreden door middel van wetgevingshandelingen waarvan de legitimiteit gebaseerd moet zijn op de EU-verdragen. Daarom zien we in de wet de toekomst van EU-olijfolie. Terwijl de vroege EG/EU-wetgeving over het algemeen zacht op de nationale soevereiniteit stapte door voornamelijk te vertrouwen op ​'richtlijnen' ('de lidstaten 'sturen' om hun eigen wetten te wijzigen om een ​​bepaald doel te bereiken), tegenwoordig handelt het bijna uitsluitend door ​'Regelgeving' (hardhandigere vormen van wetgeving die onmiddellijk van kracht zijn zoals geschreven zonder dat verdere nationale actie nodig of mogelijk is). Vrijwel alle nieuwe verordeningen herroepen eerdere richtlijnen die bedoeld waren om lidstaten het gevoel te geven dat ze nog de touwtjes in handen hadden.

Recente wetgeving inzake olijfolie is hier een goed voorbeeld van, de eerste dergelijke verordening dateert uit 1991 (Verordening 2568/1991, meest recentelijk gewijzigd in 2011), toen Brussel de categorieën olijfolie vaststelde en de wettelijke middelen om ze te onderscheiden . In januari van dit jaar is een uitvoeringsverordening betreffende het op de markt brengen en etiketteren van olijfolie (Verordening 29/2012) in werking getreden, die een decennium aan wijzigingen van de oorspronkelijke wet van 2002 consolideert. Hierin worden speciale eisen vastgesteld die van toepassing zijn op olijfolie, als aanvulling op de eisen die zijn vastgesteld in de Verordening van 2011 (Verordening 1169) betreffende het verstrekken van voedselinformatie aan consumenten. De EU heeft ook een lopend wetgevingsprogramma om toelaatbare gezondheids- en voedingsclaims vast te stellen, en is betrokken bij milieumaatregelen die nodig zijn om afval te reguleren en tegemoet te komen aan de belangen van een nieuwe wereld van ​'olijfolietoerisme'.

Ondanks zijn oorsprong in het Midden-Oosten, is Zuid-Europa altijd de bakermat geweest van olijfolie en synoniem voor kwaliteit en smaak. Bovengenoemde factoren, namelijk schandalen in producerende landen, een wil tot consolidatie van de kant van de EU en serieuze concurrentie, vooral voor de welgestelde Amerikaanse consumentenmarkt, doen de behoefte ontstaan ​​aan een hardere aanpak door Brussel om de positie van de Europese olijfolie op de wereldmarkt te behouden.

Virginia Brown Keyder is lid van de New York Bar (gepensioneerd) en doceert EU-recht in Turkije, en internationaal recht en intellectueel eigendomsrecht aan de State University van New York in Binghamton. Ze werkt aan een boek over recht en olijfolie.