Nieuw rapport neemt de hartslag van olijfolieboerderijen in de EU

Welke olijfolieboerderijen bloeien en welke duiken - en waarom - is de focus van een nieuw rapport van de Europese Commissie.

Met betrekking tot de drie belangrijkste EU-producenten — Spanje, Italië en Griekenland — de ​"EU Olive Farms Report” analyseert trends in kosten, marge en landbouwinkomen in het decennium tot 2010.

Het korte antwoord is dat het inkomen overal min of meer drastisch daalt, behalve in Extremadura en Sicilië. Niet alleen dat, het gemiddelde inkomen van olijfolieboerderijen is aanzienlijk lager dan het gemiddelde van alle boerderijen.

Het gemiddelde inkomen van Spaanse en Italiaanse olijfolieboerderijen is ongeveer € 12,000 – 13,000 ($ 14,800 – 16,000) per arbeidseenheid (gelijk aan één persoon die fulltime op het bedrijf werkt) per jaar en ongeveer € 7,000 ($ 8600) in Griekenland, de rapport zegt.

Maar het ontdekte een aantal grote verschillen. Tussen 2006 en 2009 verdiende een kwart van alle Spaanse boerderijen minder dan € 5,000,- per gezinswerkeenheid, terwijl 6,170 procent van degenen die zich bezighielden met de olijfolieproductie meer dan € 11,- verdiende.

"Een hoog inkomen hangt samen met grote olijfgaarden, een laag aandeel gezinsarbeid in de totale arbeid, hogere rechtstreekse betalingen (EU-inkomenssteun) en vooral een hoge arbeidsproductiviteit. In Italië hangt het ook samen met betere opbrengsten en in Griekenland met betere opbrengsten en hogere prijzen."

"Een laag inkomen hangt samen met de tegenovergestelde kenmerken: kleine omvang, groot aandeel gezinsarbeid, lagere rechtstreekse betalingen en lage arbeidsproductiviteit.”

"Over het algemeen is de economische situatie van olijfolieboerderijen in de onderzochte periode aanzienlijk verslechterd", aldus het rapport.

Gezinsarbeid een grote uitgave

Arbeid is de belangrijkste kostenpost in de productie van olijfolie op de boerderij: gezinsarbeid vertegenwoordigt 43 – 57 procent van de totale kosten en de lonen 10 – 17 procent.

Boerderijen zijn over het algemeen groter in Spanje, met gemiddeld 12 ha olijfgaarden, tegenover 3 ha in Griekenland en 3 tot 5 ha in Italië. De opbrengst is beter in Italië, maar de arbeidsproductiviteit is hoger in Spanje. In Griekenland, waar de boerderijen erg klein zijn, is de arbeidsinput van het gezin erg hoog.

"Over het algemeen is de economische situatie van olijfolieboerderijen in de onderzochte periode aanzienlijk verslechterd", aldus het rapport.

Spanje

De Spaanse olijfolieboerderijen hebben een hogere arbeidsproductiviteit. Ze produceren olijven die door andere marktdeelnemers worden verwerkt, aldus het rapport.

Maar van alle soorten boerderijen werden ze het zwaarst getroffen in termen van inkomensdaling, aangezien ongeveer een derde van hun inkomen verdampte, terwijl het gemiddelde voor alle bedrijven met 9 procent groeide.

"Dit kwam doordat de arbeidsproductiviteit niet verbeterde, de gemiddelde bedrijfsomvang niet veranderde en omdat de prijzen en rechtstreekse betalingen (EU-inkomenssteun) daalden.”

Italië

"De prijzen voor olijven en olie zijn in Italië gemiddeld aanzienlijk hoger. De kosten zijn ook hoger, maar de hogere prijs compenseert gemiddeld de kosten ruimschoots, waardoor de marges over het algemeen hoger zijn. Alleen de netto economische marge van Italiaanse producenten van olijven voor olie is lager, vanwege hun zeer hoge gezinsarbeidskosten."

In termen van regionale verschillen behaalden de olijfolieboerderijen van Calabrië het beste gemiddelde inkomen — ondanks lagere prijzen — dankzij hogere opbrengsten, een lager aandeel van de gezinsarbeid en een betere arbeidsproductiviteit van de gezinnen. Maar in de laatste drie onderzochte jaren waren de inkomenstrends op Sicilië positiever.

Griekenland

De marges en inkomens daalden in Griekenland van 2005 tot 2009 als gevolg van trends in prijs, arbeidsproductiviteit en kosten per ton.

Regionaal gezien deden Ipiros-Peloponissos-Nissi Ioniou het slechter qua inkomen, terwijl die in Sterea Ellas-Nissi Egaeou-Kriti robuuster waren.

"Verontrustend is dat het aandeel landbouwbedrijven dat geen inkomsten uit de landbouw genereert, in de loop van de periode, en meer in het bijzonder sinds 2005, is gestegen”, aldus het rapport.

Het rapport classificeerde olijfolieboerderijen in drie typen, afhankelijk van het soort product dat ze leverden: olijven voor olie, olijfolie zelf, of een mix van beide. In Spanje zijn er vooral olijvenproducenten, in Griekenland vooral olijfolieproducenten en in Italië zijn er zowel gemengde als gemengde producenten.

• Rapport Europese olijfolieboerderijen