De meeste landbouwuitgaven doen meer kwaad dan goed, claimt VN-rapport

Een aanzienlijk bedrag aan wereldwijde overheidsfinanciering voor landbouw schaadt de gezondheid van mensen, verslechtert het milieu, verstoort de voedselprijzen en is zeer inefficiënt, een verslag claims.

De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) zei dat de fondsen ook vaak onbillijk zijn, waarbij grote agrarische bedrijven worden bevoordeeld boven kleine boeren. Het doel van het rapport is om wereldwijd te lobbyen voor nieuw landbouwfinancieringsbeleid.

Uit het rapport bleek dat 87 procent van die $ 540 miljard (€ 457 miljard) wereldwijde publieke financiering meer kwaad dan goed doet. Die wereldwijde fondsen vertegenwoordigen 15 procent van de totale waarde van de landbouwproductie.

Van dat bedrag werd ongeveer $ 294 miljard (€ 249 miljard) verstrekt in de vorm van prijsprikkels en ongeveer $ 245 miljard (€ 207 miljard) voor fiscale subsidies aan boeren. Ondertussen is 70 procent gebonden aan de productie van een specifieke grondstof.

"Slechts 110 miljard dollar (93 miljard euro) werd gebruikt om collectieve overdrachten naar de landbouwsector te financieren, in de vorm van algemene diensten of publieke goederen”, aldus het rapport.

De FAO, het VN-ontwikkelingsprogramma en het VN-milieuprogramma onderstreepten dat het rapport niet vraagt ​​om publieke financiering om te stoppen, maar om te veranderen.

De VN-prognoses laten zien dat onder het huidige beleid de wereldwijde overheidsfinanciering voor landbouw in 1.8 $ 1.5 biljoen (€ 2030 biljoen) zou bedragen, wat volgens hen ook verdere schade zou veroorzaken, tenzij er een duidelijk pad naar hervorming wordt uitgestippeld.

"Ongeveer 73 procent daarvan, $ 1.3 biljoen (€ 1.1 biljoen), zou in de vorm zijn van maatregelen aan de grens, die de handel en de binnenlandse marktprijzen beïnvloeden”, luidt het rapport. ​"De resterende 27 procent, $ 475 miljard (€ 402 miljard), zou in de vorm van fiscale subsidies zijn die landbouwproducenten ondersteunen en zouden overmatig gebruik van inputs en overproductie kunnen blijven bevorderen.”

De huidige overheidssteun voor de landbouw werkt niet, schreven de onderzoekers. Ondervoeding treft nog steeds 9.9 procent van de wereldbevolking. In 2020 meer dan 720 miljoen mensen in de wereld geconfronteerd met honger en 2.37 miljard mensen – ongeveer een derde van de wereldbevolking – hadden geen toegang tot voldoende voedsel.

Onderzoekers hebben ook benadrukt dat een gezond dieet in 2019 onbereikbaar was voor ten minste drie miljard mensen op elk continent.

"Tegelijkertijd leidt de bevolkingsgroei tot een steeds grotere vraag naar voedsel”, aldus de FAO. ​"Deze uitdagingen zijn verergerd door de Covid-19-pandemie, wat het risico loopt op overweldigende voedselsystemen.”

Daarnaast citeert het rapport de bevindingen van het 2020 Living Planet Report, opgesteld door het Wereld Natuur Fonds, waaruit bleek dat: ​"de conversie van land naar landbouw heeft geleid tot 70 procent van het wereldwijde verlies aan biodiversiteit en de helft van al het verlies van boombedekking.”

"Er is naar schatting 1.9 miljoen vierkante kilometer wild en onontgonnen land verloren gegaan door de conversie van landbouwgrond", aldus het WWF. ​"Van 1980 tot 2000 was meer dan de helft van de nieuwe landbouwgrond in de tropen afkomstig van de ontbossing van intacte bossen. Evenzo wordt voor de periode 2000 tot 2010 geschat dat 80 procent van de ontbossing in deze gebieden het gevolg was van omschakeling naar landbouw- en weidegronden.”

Het nieuwe VN-rapport loopt vooruit op verschillende internationale topconferenties, zoals COP26, en wil zes tips bieden om regeringen en instellingen de koers te veranderen.

De onderzoekers zijn van mening dat overheidsfinanciering voor de landbouw, indien correct ontworpen en ingezet, kan ​"bijdragen aan het einde van armoede, honger overwinnen en voedselzekerheid bereiken en tegelijkertijd de voeding verbeteren, duurzame landbouw, consumptie en productie bevorderen, de klimaatcrisis verzachten, de natuur herstellen, vervuiling beperken en ongelijkheden verminderen.”

"Een transparante benadering met meerdere belanghebbenden is een integraal onderdeel van het herbestemmingsproces in zes stappen”, luidt het rapport. ​"Transparantie en inclusief overleg zijn van cruciaal belang om institutionele knelpunten en gevestigde belangen aan te pakken die hervorming en de effectieve uitvoering van de strategie in de weg kunnen staan.”

"De hervorming van de landbouwsteun roept zorgen op over de lagere inkomens en de betaalbaarheid van voedsel, en zal waarschijnlijk worden tegengewerkt door boeren die profiteren van het huidige systeem”, voegt het rapport toe. ​"Het is daarom van cruciaal belang om te communiceren dat hervorming van het landbouwbeleid niet gaat over het wegnemen van steun van boeren, maar over het herbestemmen ervan, zodat het beloont goede praktijken in plaats van praktijken in stand te houden die de stabiliteit van voedselsystemen, het welzijn van boeren en het milieu bedreigen.”

"We dringen er bij landen op aan deze kans te grijpen en opties te overwegen voor herbestemming van landbouwsteun”, schreven de directeuren van de betrokken VN-voedselagentschappen in de inleiding van het rapport.

"Parlementsleden, besluitvormers, boeren, fabrikanten, producenten, distributeurs, consumenten en alle andere belanghebbenden in de agrovoedingssystemen, inclusief vrouwen, jongeren, inheemse volkeren en lokale gemeenschappen - we moeten ons allemaal organiseren om onze landbouwsteun weg te leiden van het huidige traject ’, concludeerden de directeuren.

• Verenigde Naties
• VN Voedsel- en Landbouworganisatie