Mediterrane voeding helpt de leeftijdsgebonden lichamelijke achteruitgang te vertragen, zo blijkt uit onderzoek

nieuwe studies gepubliceerd in JAMA Network Open suggereert dat het koppelen van een caloriearm dieet Mediterraan dieet met lichaamsbeweging kan het lichaamsvet verminderen terwijl de spiermassa behouden blijft, een combinatie die van bijzonder belang is voor oudere personen.

"De verkregen resultaten tonen aan dat het combineren van een voedingsplan gebaseerd op het traditionele mediterrane dieet met caloriebeperking en verhoogde fysieke activiteit leeftijdsgebonden veranderingen in de lichaamssamenstelling bij oudere volwassenen met overgewicht gedeeltelijk kan omkeren”, aldus hoofdauteur Jadwiga Konieczna.

De studie werd uitgevoerd door onderzoekers van het Biomedical Research Consortium Network – Physiopathology of Obesity and Nutrition (CIBEROBN), een consortium van 33 werkgroepen onder het Spaanse Ministerie van Wetenschap en Innovatie, bekend om zijn onderzoek naar de voordelen van het mediterrane dieet. , de preventie van stofwisselingsstoornissen, obesitas bij kinderen en jongeren en de relatie tussen obesitas en kanker.

De meeste eerdere onderzoeken naar gewichtsverlies en het verbeteren van metabolische veranderingen die verband houden met abdominale obesitas waren gericht op het evalueren van hun effect op het totale lichaamsgewicht, niet op de verdeling van lichaamsvet, met behulp van directe metingen van de lichaamssamenstelling door middel van beeldvormingstechnieken.

Daarom was deze studie gericht op het evalueren van de effecten van een levensstijlinterventie gericht op gewichtsverlies op veranderingen in de algehele lichaamssamenstelling en individuele lichaamsregio's.

De ontwikkeling van met obesitas geassocieerde chronische ziekten is nauw verbonden met specifieke componenten van de lichaamssamenstelling.

Overmatig visceraal vet en het leeftijdsgebonden verlies van spiermassa zijn geïdentificeerd als sleutelfactoren die verband houden met een verhoogd risico op verschillende gezondheidsproblemen, waaronder hart-en vaatziekte en type 2 diabetes.

Spierverlies bij ouderen wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op letsel als gevolg van de daaruit voortvloeiende vermindering van de ondersteuning van het skelet en een verhoogd risico op ongelukken zoals vallen.

Daarom zijn strategieën die zich richten op deze specifieke componenten van de lichaamssamenstelling, die verder gaan dan conventioneel gewichtsbeheer, essentieel voor verbetering van de gezondheid op de lange termijn.

Het mediterrane dieet, vooral als het minder energie bevat, krijgt steeds meer erkenning als een effectieve aanpak voor gewichtsverlies en duurzaam onderhoud.

De resultaten van het Prevention with Mediterranean Diet (PREDIMED)-onderzoek ondersteunen dat een energiearm mediterraan dieet optimaal zou kunnen zijn voor gewichtsverlies en de preventie van hart- en vaatziekten.

Bovendien gaf een evaluatie uit 2017 van 18 interventieonderzoeken aan dat mediterrane dieetinterventies, al dan niet met verminderde energie, de centrale obesitasmaatregelen aanzienlijk verminderen.

Ondanks uitdagingen in gerelateerde onderzoeken, zoals indirecte meetmethoden of kleine steekproeven, zijn de positieve effecten van lichaamsbeweging op het visceraal vet bij volwassenen met overgewicht en op de spiermassa bij oudere volwassenen vastgesteld.

De gecombineerde effecten van een energiebeperkt mediterraan dieet en fysieke activiteit op de lichaamssamenstelling van ouderen zijn echter nog niet onderzocht.

Het onderzoek was gericht op het vaststellen van de langetermijneffecten van deze leefstijlinterventie op leeftijdsgerelateerde veranderingen in de algehele en regionale lichaamssamenstelling na de eerste drie jaar van de lopende gerandomiseerde klinische studie PREDIMED-Plus.

PREDIMED-Plus werd gekozen omdat het de onderzoekers in staat stelde de impact te evalueren van een multifactoriële interventie met een energiearm mediterraan dieet, bevordering van fysieke activiteit en gedragsmatige ondersteuning voor gewichtsverlies bij volwassenen van middelbare en oudere leeftijd met metabool syndroom en aanvankelijk overgewicht of obesitas. .

De proef, uitgevoerd in 23 Spaanse centra, rekruteerde deelnemers tussen oktober 2013 en december 2016. In aanmerking komende deelnemers waren mannen van middelbare en oudere leeftijd (55 tot 75 jaar oud) en vrouwen (60 tot 75 jaar oud) zonder eerdere cardiovasculaire voorvallen, die zich presenteerden met overgewicht of obesitas en metabool syndroom.

De interventiegroep ontving gepersonaliseerde persoonlijke voedings- en gedragsprogramma's, waarin een energiebesparing van 30 procent was opgenomen en de aanmoediging om de specifieke voedselconsumptie te beperken. Bovendien waren ze gemotiveerd om de aerobe fysieke activiteit geleidelijk te verhogen.

Getrainde diëtisten onderhielden gedurende het eerste jaar regelmatig contact met de deelnemers en boden groeps- en individuele sessies en telefonische ondersteuning. Gedrags- en motivatiestrategieën, waaronder zelfcontrole en het stellen van doelen, waren integraal.

Daarentegen kreeg de controlegroep algemeen advies om het traditionele mediterrane dieet te volgen zonder specifieke doelstellingen voor gewichtsverlies.

Uit vergelijkende analyses tussen de interventie- en de controlegroep bleek dat deelnemers aan de interventiegroep een grotere kans hadden om vijf procent of meer verbeteringen in alle lichaamsdelen te vertonen na één en drie jaar follow-up.

Deze verbeteringen waren opvallender in het eerste jaar, met absolute risicoreductiepercentages voor de totale vetmassa, de vetvrije massa en de viscerale vetmassa. Voor elke 12 personen die de intensieve leefstijlinterventie ondergingen, ervoer bijvoorbeeld één extra persoon een klinische verbetering in de viscerale vetmassa in het derde jaar.

Er werden geen significante interacties gevonden tussen seks en rookgewoonten voor de onderzochte uitkomsten tijdens de follow-up, maar leeftijd vertoonde wel significante interacties.

Jongere deelnemers (minder dan 65 jaar oud) vertoonden in het eerste jaar substantiëlere gunstige veranderingen in de lichaamssamenstelling, die in het derde jaar niet aanhielden.

Omgekeerd vertoonden oudere deelnemers (65 jaar of ouder) aanvankelijk kleinere veranderingen, maar bleven ze in de loop van de tijd stabiel. Verschillen tussen de groepen waren alleen significant bij deelnemers zonder diabetes type 2.

Zowel de interventie- als de controlegroep ondervonden een absoluut en relatief verlies van de totale vetmassa. Toch vertoonde de interventiegroep een aanzienlijke daling, vooral in het eerste jaar, en deze werd in het derde jaar gedeeltelijk weer hersteld. De interventiegroep vertoonde tijdens de follow-up een grotere afname van de vetmassa (zowel gram als percentage lichaamsgewicht) vergeleken met de controlegroep.

Alleen deelnemers in de interventiegroep vertoonden een verminderde viscerale vetmassa, terwijl de controlegroep in de loop van de tijd geen verandering vertoonde.

Deze vermindering leek verband te houden met het verlies aan totale vetmassa, aangezien de interventie geen invloed had op het percentage visceraal vet ten opzichte van de totale vetmassa of de verhouding tussen androïde en gynoïde vetmassa.

Opzettelijk gewichtsverlies houdt doorgaans verlies van vetvrije massa in, vergelijkbaar met veroudering. Beide groepen ondervonden een significant absoluut verlies aan vetvrije massa, waarbij de interventiegroep een groter effect liet zien.

Deelnemers aan de interventiegroep vertoonden echter een toename in het percentage totale vetvrije massa ten opzichte van de totale lichaamsmassa en de verhouding tussen de totale vetvrije massa en de totale vetmassa, wat duidt op een gunstiger profiel van de lichaamssamenstelling over de drie jaar.

Dora Romaguera, hoofdonderzoeker van het onderzoek, en Jordi Salas-Salvadó, coördinator van de PREDIMED-Plus-studie, zeiden dat ​"Gezien de metabolische relevantie van visceraal vet en vetvrije massa zouden de voordelen van dit soort levensstijlinterventie ouderen ten goede kunnen komen bij het voorkomen van leeftijdsgebonden verlies van spiermassa, vooral als ze hun gewicht moeten verminderen.”

Ondanks de bescheiden veranderingen in de lichaamssamenstelling achtten de onderzoekers ze klinisch relevant, met verbeteringen van minstens vijf procent in de uitgangswaarden.

Ze benadrukken echter dat voortdurende follow-up essentieel is om vast te stellen of deze gematigde verbeteringen cardiovasculaire voorvallen of sterfte effectief kunnen voorkomen.

• PREDIMED Plus
• Kritieke beoordelingen in voedingswetenschappen en voeding