Oliva Lucia: A Tale of Love, Loss en Leccino in Istrië

Toen ik enkele van de Kroatische olijfproducenten interviewde die prijzen wonnen op de Internationale Olijfoliewedstrijd New York 2017 (NYIOOC), een van hen viel op omdat ze noch een grote, gevestigde producent was, noch een familie die al generaties lang in het vak zit, maar een buitenlander en een vrouw wiens enige familie haar jonge bosje van 1,500 olijfbomen is.

Terwijl ze met Mili Kus aan de telefoon sprak, werd de passie en het enthousiasme die ze heeft voor haar bomen en de hoogwaardige olie die ze produceert overgebracht via haar warme, vriendelijke stem. Elk bosje en elke producent heeft een verhaal.

Ik ging naar Mili's olijfplantage in het noorden van Istrië om meer te weten te komen over de vrouw en het bos achter Oliva Lucia, een biologische medium blend die won een Zilveren Award at NYIOOC 2017.

Mili's olijfboerderij ligt in het noordelijke deel van het schiereiland Istrië, een regio met glooiende heuvels die vaak wordt omschreven als het Toscane van Kroatië - niet alleen vanwege het prachtige natuurlijke landschap, maar ook vanwege de vele gastronomische geneugten: er worden hoogwaardige wijn en olijfolie geproduceerd hier groeien zeer gewaardeerde zwarte en witte truffels in de vruchtbare grond. Italiaans is zelfs een tweede taal aangezien Istrië tussen de wereldoorlogen deel uitmaakte van Italië. Daarom geeft het bord dat de weg wijst naar Kukov Vrh ook de Italiaanse naam aan: Monte Cucco.

Mili's Grove beslaat een oppervlakte van zes hectare en ligt aan de voet van dit kleine dorp met het schilderachtige stadje Buje op een heuveltop zichtbaar in het oosten. De Adriatische Zee ligt op slechts negen kilometer afstand in de tegenovergestelde richting, terwijl de Sloveense grens minder dan 10 kilometer naar het noorden ligt.

Mili, geboren in Toronto, is een Canadese van Sloveense afkomst die als effectenmakelaar werkte voordat haar leven een onverwachte wending nam en haar uiteindelijk naar Kroatië bracht, waar ze nu fulltime olijfolieproducent is.

Tragisch genoeg verloor ze slechts 18 maanden na haar huwelijk plotseling haar man aan een snelle en dodelijke ziekte. In 1992 besloot ze Canada te verlaten en een nieuw leven te beginnen in Slovenië, het geboorteland van haar ouders. Hier werkte ze vele jaren in vermogensbeheer, maar tijdens een noodlottige vakantie op het Kroatische eiland Iž ontmoette ze Slavko, een weduwnaar met twee jonge kinderen die haar tweede echtgenoot zouden worden.

Mili had geen ervaring in de olijventeelt voordat ze met Slavko trouwde, maar het werd al snel haar passie.

"Toen ik dit land in 2005 kocht, was het bedekt met bos, weide en moeras', vertelde ze me terwijl we door haar bosjes liepen. ​"Ik zag de olijfboerderij als een pensioenproject voor mijn tweede man die opgroeide met olijfbomen op het Dalmatische eiland Iž. Ik respecteer de olijf. Het heeft zijn eigen intelligentie. De olijfboom kan honderden en zelfs duizenden jaren overleven zonder de hulp van mensen.”

Van Slavko leerde ze de basisprincipes van de olijventeelt. Het echtpaar heeft het bos nauwgezet uitgehouwen uit ongerept bos en weiland vol met grote rotsen en heeft elf jaar geleden zelf de eerste olijfmonsters geplant.

"Het eerste jaar aten de herten alles', vertelde ze over de begindagen, ​"we lieten ook wilde zwijnen de natuurlijke mest opgraven en moesten het land omheinen om ze buiten te houden. Het bosje bestaat uit drie verschillende grondsoorten en we kwamen er al snel achter dat het ook drie verschillende microklimaten heeft.”

Mili kreeg opnieuw een tragisch verlies te verwerken toen Slavko drie jaar geleden zijn leven verloor aan kanker en ze alleen was met de 1,500 bomen die ze samen hadden geplant en verzorgd. Ze zet het liefdeswerk dat ze in haar eentje zijn begonnen voort en verzorgt zelf de bosjes met de hulp van slechts één arbeider en een paar lokale bewoners die haar een handje helpen tijdens het oogstseizoen. In de zomer is ze net na zonsopgang om 5:30 uur in haar bosjes en werkt ze gestaag door tot 9 uur wanneer de hitte van de dag begint.

Zonder medeweten van haar man als gids, laat ze haar observaties en ervaringen haar leermeester zijn.

"Het is moeilijk te begrijpen waarom sommige bomen beter groeien dan andere,' gaf ze toe. ​"Het is een proces van vallen en opstaan. Ik vertrouw op mijn waarnemingen. Ik heb ontdekt dat agressief snoeien werkt, net als het regelmatig bewerken van de aarde. Door de jaren heen ben ik erachter gekomen dat mijn bomen het beste groeien op de oostelijke helling van het bos: vooral de eerste lichtstralen schijnen gunstig te zijn voor de bomen.”
Zie ook:De beste olijfolie van dit jaar uit Kroatië
​"Maar het grootste probleem dat ik heb is water,' onthulde ze, gebarend naar de benedenloop van het bos. Ze verwees niet naar droogte of de uitdagingen van irrigatie, maar naar het probleem van wateroverlast in sommige delen van het bos: ​"De lagere regio's zijn over het algemeen veel natter in het voor- en najaar", legt ze uit. ​"Om dit te beheren hebben we een kilometer ondergrondse en open afwateringskanalen gebouwd om regenwater in een vijver te leiden, evenals een betonnen reservoir met een inhoud van 100,000 liter.”

De vele massieve rotsen die werden blootgelegd na het opgraven van het land, werden op deze manier goed gebruikt door de kanalen voor de afwateringskanalen te creëren. Ze werden ook gerecycled tot verpulverd stof en vermengd met de grond om deze te verrijken met calcium en mineralen. ​"Dit rotsachtige land is echt verrassend,' zei Mili, wijzend op een bijzonder groot en bijzonder gevormd rotsblok dat ze als aandenken bewaarde. ​"Mijn man hield van steen. We hebben zoveel grote rotsen opgegraven en een lange tijd lagen ze gewoon rond. Ik besloot ze goed te gebruiken door ze op deze verschillende manieren te hergebruiken.”

Iets meer dan de helft van de bomen die op de boerderij groeien, is van de Leccino-variëteit, terwijl de andere bestaan ​​uit Frantoio, Moraiolo, Pendolino en Bianchera. In 2009, drie jaar na het planten, leverde het bosje zijn eerste oogst op en vanaf dat moment is het een opeenstapeling van belangrijke mijlpalen.

De boerderij ontving in 2014 een biologische certificering en vorig jaar beleefde Mili een uitzonderlijke oogst, waardoor haar opbrengst verdrievoudigde. Dit geluk werd gevolgd door de zilveren onderscheiding op NYIOOC 2017, een prijs die kwam na het winnen van gouden, zilveren en bronzen medailles op nationaal niveau voor Oliva Lucia, een medium extra vierge melange met heerlijk fruitige tonen. De naam waaronder de olie op de markt wordt gebracht, is een ontroerend eerbetoon aan Slavko's tienerdochter die bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen.

Het verhaal van deze olijfgaard, verscholen in een pittoresk hoekje van het weelderige schiereiland Istrië, is er een van liefde, verlies en verdriet, en vallen en opstaan. Maar de liefde overheerst duidelijk, met het overvloedige fruit van de bomen en de hoogwaardige olie als bewijs. ​"Ik realiseerde me eerst niet hoeveel werk het is en ik wist niet echt waar ik aan begon', zei Mili over haar eerste ervaringen als nieuwe olijventeler. ​"Het is echt heel veel werk. Maar ik heb het gevoel dat ik de goede kant op ga."

Het merk van Oliva Lucia nieuwe website is nu online, Mili praat momenteel met een distributeur en legt de laatste hand aan plannen om ter plaatse een proeflokaal te bouwen waar ze liefhebbers van goede olijfolie kan verwelkomen.

Ondanks de vele uitdagingen van het verleden, ziet de toekomst er overvloedig uit.

• Oliva Lucia